روز جهانی زن که در اصل به نام روز جهانی زنان کارگر است، مراسمی است که در ۸ مارس هرسال برگزار میشود. هدف بزرگداشت این روز در کشورها و مناطق مختلف، از سپاسگزاری از زنان، قدردانی، ادای احترام و عشق نسبت به آنها گرفته تا جشن گرفتن موفقیتهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زنان، تغییر میکند. برخی از مردم این روز را با پوشیدن روبان بنفش جشن میگیرند.
بزرگداشت روز زن، بهعنوان یک رویداد سیاسی سوسیالیستی آغاز شد. البته در بعضی از مناطق و کشورها، این روز ارزش سیاسی خود را ازدستداده است و تنها به ادای احترام و عشق به زنان تقلیل دادهشده است؛ اما همچنان در بسیاری از مناطق دیگر، زمینهٔ سیاسی و حقوق بشریای که توسط سازمان ملل متحد تعیینشده، بهطور قوی حفظشده است تا با آگاهیرسانی و آموزش، حرکتی به سمت موفقیتهای بیشتر مبارزات زنان در طول تاریخ باشد.
تاریخچهٔ این روز به ۸ مارس سال ۱۸۵۷ برمیگردد، در آن زمان زنان کارگر کارخانهٔ خیاطی در نیویورک برای اعتراض به شرایط سختکاری و درخواست حقوق برابر با مردان، به خیابان آمده و اعتراض کردند. تظاهرات این زنان با هجوم پلیس خاموش شد (۱) اما ۵۱ سال بعد، در ۸ مارس سال ۱۹۰۸ زنان کارگر بافندگی برای گرفتن حق رأی و مبارزه با کار کودک به خیابان آمدند که باز به حضور پلیس انجامید. (۲)
اولین جشن بزرگداشت روز زن در تاریخ ۲۸ فوریه سال ۱۹۰۹، توسط حزب سوسیالیست امریکا در یادبود اعتصاب سال ۱۹۰۸ اتحادیهٔ زنان کارگر خیاط، در شهر نیویورک برگزار شد. پسازآن و در سال ۱۹۱۰، کنفرانس جهانی زنان به حمایت از حرکت سوسیالیستهای آمریکا در دانمارک برگزار شد. این کنفرانس شروعی بود برای به رسمیت شناختن اعتراض زنان و درخواست برای حقوق برابر.
پسازآن اعتصابها و راهپیماییهای زیادی توسط زنان در کشورهای مختلف ازجمله آلمان، انگلستان، شوروی، اسپانیا و چین برگزار شد. در بعضی از این کشورها یک روز در سال بهعنوان روز زن تعطیل عمومی اعلام و یا جشن گرفته میشد. تا اینکه در سال ۱۹۷۷ مجمع عمومی سازمان ملل از کشورهای عضو دعوت کرد تا ۸ مارس را بهعنوان روزی برای حقوق زنان و صلح جهانی نامگذاری کنند.
1) https://www.uic.edu/orgs/cwluherstory/CWLUArchive/interwomen.html
2) https://en.wikipedia.org/wiki/International_Women%27s_Day#History