لطفی همچنین درباره شکل به کار گرفتن کودکان در مخاصمات مسلحانه گفت: کودکان به عنوان نیروی نظامی یا سرباز، نیروی لجستیک و پشتیبانی، جاسوس، به عنوان سپر انسانی و برای تبلیغات و پروپاگاندای جنگ استفاده میشوند.
وی افزود: برخی معتقدند سوءاستفاده جنسی از کودکان نیز در این مقوله جای میگیرد، مانند کاری که داعش در حال حاضر انجام میدهد.
محمد لطفی، حقوقدان و فعال مدنی به بررسی مسائل حقوقی کودکان پرداخت و به برخی از مواد حقوقی و مجازاتهای استفاده از کودکان در جنگها و مسائل نظامی اشاره کرد.
وی با انتقاد از برخی کشورها به دلیل نادیده گرفتن حقوق کودکان و استفاده آنها در مسائل نظامی گفت: علیرغم پیشرفت انسان در علوم مختلف و فناوریهای گوناگون، استفاده کودکان در مناقشات نظامی رو به افزایش و نگران کننده و سوءاستفاده از آنها در جنگها تاسف بار است.
این حقوقدان در رابطه با بحث حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه خاطرنشان کرد: ۵ درصد از قربانیان جنگ جهانی اول، ۵۰ درصد از قربانیان جنگ جهانی دوم، ۶۰ درصد از قربانیان جنگ کره و ۷۰ درصد از قربانیان جنگ ویتنام را غیرنظامیان تشکیل میدهند.
این آمار نشان میدهد که هر چه زمان جلوتر رفته و به زمانهای اخیر نزدیکتر شده شکل استفاده از افراد در جنگها نیز فرق کرده است و در واقع از افراد به ویژه کودکان به عنوان سپر انسانی استفاده شده است.
وی با بیان اینکه «حقوق بشردوستانه» درباره حقوق افراد در جنگها بحث میکند ایراداتی را که به این حقوق گرفته شده اینگونه بر شمرد:
۱. جنگ یک جنایت است و نباید به دنبال تحت قاعده در آوردن آن باشیم بلکه باید از وقوع آن پیشگیری کرد.
۲. این حقوق بیفایده است چون اجرایی و کاربردی نیست.
۳. این حقوق طبق زمان گذشته نوشته شده و تغییر نکرده است، درنتیجه با گذشت زمان و ورود به دنیای مدرن جواب گو نیست.
لطفی همچنین درباره شکل به کار گرفتن کودکان در مخاصمات مسلحانه گفت: کودکان به عنوان نیروی نظامی یا سرباز، نیروی لجستیک و پشتیبانی، جاسوس، به عنوان سپر انسانی و برای تبلیغات و پروپاگاندای جنگ استفاده میشوند.
وی افزود: برخی معتقدند سوءاستفاده جنسی از کودکان نیز در این مقوله جای میگیرد، مانند کاری که داعش در حال حاضر انجام میدهد.
این فعال حقوق کودک در ادامه «عهدنامه چهارگانه ژنو» که از حمایت کودکان و غیرنظامیان سخن میگوید، کمیته حقوق بشر، اساسنامه دیوان بین المللی کیفری و پیمان نامه جهانی حقوق کودک را به عنوان منابع حقوق بشردوستانه عنوان کرد و درباره معیار سنی کودکان در مخاصمات مسلحانه توضیح داد: اینکه کودک از چه سنی میتواند به عنوان نیروی جنگی مورد استفاده قرار گیرد مناقشه برانگیز است و بر اساس موقعیت اقتصادی و اجتماعی هر جامعه تغییر میکند، مثل سن ازدواج، سن کیفری، سن رای دادن، سن مدنی، سن کار کردن و …
وی افزود: کمیسیون حقوق کودک، ۱۸ سال را برای سن بزرگسالی تعیین کرده اما عرف بین المللی زیر ۱۵ سال را کودک معرفی میکند و برای حضور در جنگ فقط شرط میگذارد که اگر به ۱۸ سال نزدیک باشد بهتر است. دیوان کیفری نیز استفاده نظامی از کودکان زیر ۱۵ سال را جنایت جنگی میداند.
لطفی افزود: حمایت از کودکان در حقوق بین الملل در دو دسته «کلی» و «خاص» اتفاق میافتد. حمایت کلی شامل منع تعرض بیشرمانه، خشونت و آزار جنسی، استخدام و شرکت در نیروهای مسلح میشود. بر این اساس گفته میشود که کودک نمیتواند ذهن خود را شکل دهد و انتخابش ناآگاهانه است در نتیجه جنگیدن او ممنوع است. همچنین نباید کودکان را به اجبار استخدام کنند که اگر اجبار صورت گیرد جنایت جنگی است.
به گفته وی: حمایت خاص نیز شامل حمایت از کودکان یتیم و از خانواده جدا شده، کودکان بازداشتی، نوزادان و کودکان همراه مادر، کودکان غیر نظامی خودی و غیر خودی، کودکان سرباز و اسیر، تشخیص کودکان زیر ۱۲ سال و انتقال کودکان میشود.
لطفی در پایان نیز با اشاره به قطعنامه ۱۶۱۲ سازمان ملل که در سال ۲۰۱۵ تصویب شد اظهار داشت: کودکان، ناتوان از شکل دهی ذهن خودشان هستند به همین دلیل حقشان باید توسط بزرگسالان گرفته شود، وقتی در جنگها کودکان ۱۳ ساله کشته میشوند و سکوت میکنیم مشکل از ماست نه کودکان. ما آنجا که باید از کودکان حمایت نکردیم.